کاربرد انواع دستگاه اسپکتروفتومتر آزمایشگاهی

اسپکتروفتومتر یکی از دستگاه های مهم آزمایشگاهی است که کارایی زیادی در محیط آزمایشگاه دارد. آشنایی با کاربرد انواع دستگاه اسپکتروفتومتر آزمایشگاهی می تواند شما کار شما را در انتخاب بهترین دستگاه اسپکتروفتومتر با توجه به نیاز و استفاده شما آسانتر کند.

اسپکتروفتومتر جهت شناسایی گونه های شیمیایی، ساختار شیمیایی یا غلظت مواد موجود در یک نمونه کاربرد دارد. بسیار مهم است که کاربران آزمایشگاه با این دستگاه آشنا شوند تا به درستی از ان استفاده کنند. در ادامه لازم است در ارتباط با کاربرد انواع دستگاه اسپکتروفتومتر آزمایشگاهی توضیح دهیم. 

اسپکتروفتومتر چیست 
اسپکتروفتومترها ابزارهای علمی هستند که برای شناسایی نمونه های شیمیایی، ساختار شیمیایی و یا غلظت مواد موجود در یک نمونه بکار می رود. انواع مختلفی از اسپکتروفتومتر وجود دارد در اکثر موارد، یک نمونه ارسالی به آنالیز طیف سنجی باید کاملاً خالص باشد تا از نتایج مخدوش کننده جلوگیری شود. 

آشنایی با کاربرد انواع دستگاه اسپکتروفتومتر آزمایشگاهی

دستگاه اسپکتروفتومتر انواع مختلفی دارد که شما می توانید با اطلاع از ساختار و کابرد هرکدام از این دستگاه ها، با توجه به ضرورت و نیاز خود، آن را خریداری کنید. در ادامه کاربرد انواع دستگاه اسپکتروفتومتر آزمایشگاهی را بررسی خواهیم کرد.

اسپکتروفتومتر ماده و انرژی
این اسپکتروفتومتر بر اساس فعل و انفعالات بین ماده و انرژی کار می کند. نمونه تحریک شده با نوع خاصی از انرژی به گونه ای پاسخ می دهد که مشخصه نمونه باشد. بسته به روش ، یک نمونه با جذب انرژی ، آزاد سازی انرژی یا شاید حتی با ایجاد یک تغییر فیزیکی دائمی، به ورودی انرژی پاسخ می دهد. اگر نمونه ای در ابزار خاصی پاسخی ندهد، در آن نتیجه نیز اطلاعاتی وجود دارد.

اسپکتروفتومتر رنگ سنج
در یک اسپکتروفتومتر رنگ سنجی، یک نمونه در معرض یک طول موج نور قرار می گیرد یا با طول موج های مختلف نور اسکن می شود. نور در نوار مرئی طیف الکترومغناطیسی قرار دارد. مایعات رنگی نورهای مختلف را به درجات مختلف منعکس، انتقال (انتقال) یا جذب می کنند.
رنگ سنجی برای اندازه گیری انتقال یا جذب یک نمونه در طول موج ثابت و مقایسه نتیجه با منحنی کالیبراسیون برای تعیین غلظت یک ماده شناخته شده در یک محلول مفید است. یک دانشمند با تجزیه و تحلیل مجموعه ای از محلول‌های استاندارد با غلظت شناخته شده، یک منحنی کالیبراسیون تولید می کند.

اسپکتروفتومتر  IR
شیمی دانان از اسپکتروفتومتر مادون قرمز (IR) برای اندازه گیری پاسخ یک نمونه به نور مادون قرمز استفاده می کنند. دستگاه طیف وسیعی از طول موج های IR را از طریق نمونه ارسال می کند تا میزان جذب را ثبت کند.

اسپکتروفتومتری IR را طیف سنجی ارتعاشی یا چرخشی نیز می نامند زیرا فرکانس های ارتعاشی و چرخشی اتم های متصل به یکدیگر ، همان فرکانس های تابش IR هستند. از اسپکتروفتومتر های IR برای شناسایی ترکیبات ناشناخته یا تأیید هویت آنها استفاده می شود زیرا طیف IR یک ماده به عنوان “اثر انگشت” منحصر به فرد عمل می کند.

اسپکتروفتومتر اتمی
از اسپکتروفتومتر های اتمی برای یافتن ترکیب اولیه نمونه ها و تعیین غلظت هر عنصر استفاده می شود. اسپکتروفتومتر های اتمی دو نوع اساسی دارند:

انتشار و جذب: این دستگاه در هر صورت شعله نمونه را می سوزاند، آن را به اتم یا یون عناصر موجود در نمونه می شکند. دستگاه انتشار: طول موج های نوری را که توسط اتم های یونیزه آزاد می شود ، تشخیص می دهد. در یک ابزار جاذب ، نوری با طول موج مشخص از طریق اتمهای انرژی گرفته به یک ردیاب منتقل می شود. طول موج های انتشار یا جذب مشخصه عناصر موجود است.

اسپکتروفتومتر UV
اسپکتروفتومتر فرابنفش (UV) بر اساس اصل رنگ سنجی کار می کند، با این تفاوت که از نور ماوراء بنفش استفاده می کند. اسپکتروفتومترهای UV را طیف سنج های الکترونیکی نیز می نامند زیرا نتایج آنها به الکترون های موجود در پیوندهای شیمیایی ترکیبات نمونه بستگی دارد.
محققان از اسپکتروفتومترهای UV برای بررسی ترکیبات شیمیایی و تعیین میزان مواد (مثلاً اسیدهای نوکلئیک) که با نور مرئی برهمکنش ندارند، استفاده می کنند.

اسپکتروفتومتر جرمی
اسپکتروفتومترهای جرمی برای آنالیز و تعیین ساختار شیمیایی مولکول ها به ویژه مولکول های بزرگ و پیچیده استفاده می شود. نمونه در یک محیط قرار داده می شود و یونیزه می شود (چه به صورت شیمیایی یا توسط یک پرتو الکترونی) تا الکترون ها حذف شود و یون هایی با انرژی مناسب ایجاد شود.
گاهی اوقات ذرات نمونه در این فرآیند به قطعات یونیزه شده کوچکتر شکسته می شوند. یون ها از یک میدان مغناطیسی عبور می کنند که باعث می شود ذرات باردار مسیری منحنی را طی کنند تا در مکان های مختلف به آشکارساز برخورد کنند. اجسام سنگین مسیرهای متفاوتی را نسبت به اجسام سبک تر دنبال می کنند و نمونه با مقایسه آن با نمونه های استاندارد اجسام شناخته شده شناسایی می شود.

نتیجه گیری

آشنایی با کاربرد انواع دستگاه اسپکتروفتومتر آزمایشگاهی می تواند به شما کاربران محیط آزمایشگاه در انتخاب بهترین دستگاه اسپکتروفتومتر کمک کند. اسپکتروفتومتر برای شناسایی نمونه ها استفاده می شود. 

اگر دستگاه اسپکتروفتومتر آزمایشگاهی شما درست کار نمی کند، توصیه می کنم آن را هرچه سریعتر به یک مرکز تعمیر تجهیزات آزمایشگاهی ببرید تا هرچه سریعتر برای تعمیر ان اقدام کنند. چون وجود این دستگاه در آزمایشگاه بسیار ضروری است. تعمیرکاران این نمایندگی با کمترین هزینه دستگاه را عیب یابی و تعمیر خواهند کرد.